Пилоттық жобаны іске асыру туралы

Даулардың жекелеген санаттары бойынша дауларды (жанжалдарды) медиация тәртібімен сотқа дейінгі реттеуді енгізу бойынша пилоттық жобаны іске асыру туралы

2017 жылғы 26 қаңтарында ҚР Жоғарғы Соты Төрағасының өкімімен Даулардың жекелеген санаттары бойынша дауларды (жанжалдарды) медиация тәртібімен сотқа дейінгі реттеуді енгізу бойынша пилоттық жобаны іске асыру туралы Ережесі бекітілген еді.

Пилоттық жоба кәмелетке толмагандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соотарында, азаматтық істерді қарайтын аудандық және оларға теңесітірілген соттардында, мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттарында 2017 жылдың шілде айы бойынша іске асырылатын болатын.

Кәзіргі уақытта көрсетілген өкімге өзгерістер мен толықтырулар енгізілген. Пилоттық жобаны іске асыру мерзімі 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін ұзартылды.

Пилоттық жобаның мақсаты - даулардың (жанжалдардың) жекелеген санаттарын медиация тәртібімен сотқа дейінгі реттеуді азаматтық сот ісін жүргізуге енгізу болып табылады.

Жобаның міндеттері: татуластыру рәсімдерін қолдану аясын кеңейту; азаматтардың сот шығындырын барынша азайту; халықтың соттан тыс дауды (жанжалды) реттеу мүдделігін анықтау болып табылады.

Медиация жүргізу болып табылатын даулардың (жанжалдың) санаттары кеңейтілген, олар: баланың мүдделеріне орай (баланың тұрғылықты жерін анықтау туралы, ата-ананың баламен араласу тәртібін анықтау туралы, баланы басқа адамдардан тартып алу туралы, білім алушылардың білім жүйесінде жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, жоғары білім беру жүйесінің күндізгі оқу нысаны бойынша 21 жасқа дейінгі кәмелетке толған балаларды асырауға алимент өндіріп алу туралы); Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 159 бабының 1-тармағымен міндетті түрде сотқа дейінгі келісім комиссиясына жүгіну тәртібі көзделмеген еңбек даулары; мұрагерлік; көршілердің арасындағы жер учаскесінің шекараларын анықтау, пәтерлерді су басқындығы туралы; пәтерден шығу туралы, кондоминиумды басқару мәселелері бойынша; некені бұзу және мүлікті бөлу туралы; қарыз келісімшарттары бойынша; сақтандыру; мүлікке меншік құқығы туралы; тауар жеткізілімінің, жалдау, сатып алу-сату, тасымалдау шарттары бойынша; тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы; корпоративтік даулар бойынша; медициналық қызмет көрсетуіне байланысты.

Медиацияны тараптардың келісімі бойынша сотта судья не татуластыру рәсімдерін жүзеге асыратын медиатор жүргізеді.

Медиацияны жүргізу тәртібі ҚР Азаматтық процестік кодексінің, «Медиация туралы» ҚР Заңының талаптарына сәйкес өткізіледі.

Пилоттық жобаға қатысу бойынша өз ұстанымдарын жазбаша түрде білдіру қажеттілігі және медиатормен медиация жүргізу туралы тараптардың жасалған жазбаша келісім 5 күннің ішінде сотқа ұсынады.

Пилоттық жобаға қатысудан бас тартқан жағдайда тараптардың бұл туралы жазбаша өтініштерін сотқа жолдайды.

Медиатор медиацияны жүргізу туралы өтінішхатты берген және тараптардың медиатормен жасасқан шарты соттарға ұсынылған жағдайда іс бойынша іс жүргізу АПК-нің 272-банының 7) тармақшасына сәйкес 10 жұмыс күнінен аспайтын мерзімге тоқтатыла тұрады.

Тараптар медиацияны судья өткізетіндігі туралы өтінішхатты берген кезде медиация 10 жұмыс күні ішінде жүргізледі.

АПК-нің 277-баының 6) тарамақшасына және 410-бабына сәйкес оның іс жүргізуіндегі іс бойынша судья дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімді бекіту туралы және іс бойынша іс жүргізуді тоқтатады.

Судья дауды (жанжалды) медиайция тәртібімен реттеу және іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы келісімді бекіту туралы ұйғарымда сот АПК-нің 278-бабының 3-бөлігіне сәйкес мемлекеттік бажды қайтару туралы көрсетеді.

Егер тараптар медиация жүргізген кезде келісімге қол жеткізбесе, іс бойынша іс жүргізу қайта басталып, істі сот талқылауына дайындау жалпы тәптіппен жүргізіледі. Бұл туралы іс бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы соттың ұйғарымында көрсетіледі.

Ертаева Роза

Ақмола облыстық сотының судьясы

_________________________________________________________________________________

О реализации пилотного проекта по внедрению досудебного урегулирования споров (конфликтов) по категориям споров в порядке медиации

Распоряжением Председателя Верховного Суда Республики Казахстан от 26 января 2017 года было утверждено Положение о реализации пилотного проекта по внедрению досудебного урегулирования споров (конфликтов) по отдельным категориям споров в порядке медиации со сроком реализации с февраля по июль 2017 года.

В настоящее время в указанное распоряжение внесены изменения и дополнения и срок пилотного проекта продлен до 31 декабря 2017 года.

Пилотный проект реализуется в специализированных межрайонных судах по делам несовершеннолетних, в районных и приравненных к ним судах, рассматривающих гражданские дела, в специализированных межрайонных экономических судах.

Целью данного проекта является внедрение в гражданское судопроизводство досудебного урегулирования отдельных категорий споров (конфликтов) в порядке медиации.

Задачами же являются: расширение сферы применения примирительных процедур; минимизация судебных расходов граждан; выявление заинтересованности населения во внесудебном урегулировании спора.

Круг споров, по которым необходимо проведение медиации расширен.

Кроме ранее установленных категории дел, а именно: в интересах ребенка (об определении места жительства ребенка, об определении порядка общения с ребенком, об отобрании ребенка от других лиц, о взыскании алиментов на содержание совершеннолетних детей, обучающихся в системе общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования, в системе высшего образования по очной форме обучения в возрасте до 21 года);трудовые, по которым не предусмотрено обязательное досудебное обращение в согласительную комиссию в порядке пункта 1 статьи 159 Трудового Кодекса РК; наследственные; возникающие между соседями об определении границ земельного участка, о заливе квартир; о выселении, по вопросам управления кондоминиумом; о расторжении барка и разделе имущества; по договорам займа; страховые, дополнены следующими категориями дел:

- о праве собственности на имущество;

- по договорам поставки, аренды, купли-продажи, перевозки;

- о защите прав потребителей;

- по корпоративным спорам;

- связанных с оказанием медицинских услуг.

Медиация проводится по соглашению сторон судьей в суде либо медиатором, осуществляющим примирительные процедуры.

Медиация будет проводится с учетом требований норм Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан и Закона «О медиации».

В ходе пилотного проекта стороны в письменном виде должны выразить свою позицию по участию в пилотном проекте и предоставить в суд в течение 5 дней письменное соглашение сторон, заключенного медиатором о проведении медиации.

В случае отказа от участия в пилотном проекте, стороны также направляют в суд письменное заявление об этом.

При заявлении ходатайства о проведении медиации медиатором и предоставлении суду договора, заключенного сторонами и медиатором, производство по делу приостановится в соответствии с подпунктом 7) статьи 272 на срок не более 10 рабочих дней.

При заявлении ходатайства сторонами о проведении медиации судьей, медиация проводится в суде в течение 10 рабочих дней.

Судья, в производстве которого находится дело, выносит определение об утверждении соглашения об урегулировании спора (конфликта) в порядке медиации и прекращении производства по делу в соответствии с подпунктом 6) статьи 277 ГПК и статьей 410 ГПК.

В определении об утверждении соглашения об урегулировании спора (конфликта) в порядке медиации и прекращении производства по делу суд указывает о возврате государственной пошлины в соответствии с частью 3 статьи 278 ГПК.

Если стороны не достигли соглашения при проведении медиации, производство по делу возобновляется и подготовка дела к судебному разбирательству производится в общем порядке.

Ертаева Роза,

судья Акмолинского областного суда